Zelfsturing in de thuiszorg? Ik geloof er (weer) in!

Medio jaren ‘70, ofwel exact 37 jaar geleden, kreeg ik als president van een studentenroeivereniging ook de leiding over de sociëteit. Ik had immers mijn horecapapieren (die toen nog nodig waren) en ik kon het er blijkbaar nog bij doen. De overige bestuursleden wensten me veel succes, want het bleek altijd lastig leden zover te krijgen ook werk àchter de bar te doen.

Verantwoordelijkheid, vertrouwen, faciliteren, verantwoording (vvfv)

Ik organiseerde de bardienst zoals ik vond dat het moest: verantwoordelijkheid geven, vertrouwen schenken, faciliteren en achteraf verantwoording laten afleggen. Daar had ik in mijn stages in hotelbedrijven, in militaire dienst en op cruiseschepen immers ook succes mee gehad. Na zes maanden was al een kwart van de actieve leden tevens lid van de barcommissie! Ik wist niet precies hoe ik het voor elkaar kreeg, maar het werkte wel. Later in mijn studie begreep ik dat dat een naam had: Empowering people. Ik noemde het gewoon mensen serieus nemen en laten doen waar ze goed in zijn.

Denken in mogelijkheden, niet in belemmeringen

Toen ik na 30 jaar weer eens bij de club was bleek de cultuur van “vvfv” nog springlevend te zijn en het had  de vereniging geen windeieren maar een schitterend clubgebouw en bar aan de kop van de Bosbaan. Ook tijdens de recente wereldkampioenschappen zullen ze zich vast van hun beste kant hebben laten zien.

Daar dacht ik aan toen ik afgelopen week samen met een collega een directeur  van een redelijk grote thuiszorgorganisatie in het Oosten des lands sprak. Zij hadden de visie van Jos de Blok (Buurtzorg) omarmd en de hele organisatie omgebouwd naar 60 zelfstandige teams en een heel bescheiden ondersteuning.

We waren benieuwd  hoe de praktijk zou afsteken tegen de mooie theorie en welke ‘beren’ hij allemaal op zijn weg had gevonden.  had. Tot onze verbazing verrassing troffen we een relaxte directeur aan. Immers als je teams echte verantwoordelijkheden geeft, het vertrouwen in hen uitspreekt, voldoende faciliteert, maar niet pampert en hen de gelegenheid geeft om zich te kunnen verantwoorden, komen alle talenten naar boven en tot hun recht die nodig zijn voor de klus.

En de beren? De organisatie laat de beren komen en maakt zich niet al te druk over wat er mogelijk niet zou mogen of kunnen. Als er een beer op de weg staat, gaat men in discussie. Men denkt namelijk in mogelijkheden, niet in belemmeringen. De cliënten worden naar alle tevredenheid geholpen, de medewerkers zijn gemotiveerd en de verliezen worden omgebouwd tot winst.

Eigen regie werkt!

Het verhaal van deze directeur had mij niet hoeven verbazen. Ik wist immers uit eigen ervaring dat “vvfv” werkt. Maar verrast was ik zeker en daar was ik zelf nog het meest verbaasd over.  Ik ging immers redelijk kritisch naar het gesprek met deze directeur toe. Mijn goede ervaringen met ‘eigen regie’  waren blijkbaar weggestopt en ik was er inmiddels al jaren van overtuigd  dat deze aanpak en houding van autonomie en zelfsturing te idealistisch is om te kunnen werken.

Maar ik ben weer helemaal bij de les en vol overtuiging: laat medewerkers zelf zoveel mogelijk de regie voeren. Zowel over het werk als over hun eigen toekomst. Accepteer net zoals Echardt Wintzen  dat er fouten gemaakt mogen worden, maar zorg wel dat daarvan wordt geleerd! En als mensen de verantwoordelijkheden echt niet aankunnen (de niet-zelfredzamen), zorg dan dat ze niet in die positie blijven zitten.

Had ik die directeur of Jos de Blok maar 30 jaar eerder ontmoet. Of zij mij!

Wiets Lysen, Symionaut