Is het fileprobleem op te lossen?

Als gevolg van de crisissen lijkt in Nederland het fileprobleem verkleind te zijn. Minder vervoer over de weg, minder banen en waarschijnlijk ook minder andere bezigheden waardoor de drukte op de Nederlandse snelwegen beduidend lager lag.

De Nederlandse economie kruipt uit het dal. Het gaat weer beter met veel bedrijven, het aantal banen en vacatures neemt toe, de huizenmarkt trekt aan en consumenten geven weer wat makkelijker geld uit aan benodigde goederen. Het gevolg hiervan is dat het aantal auto’s en vrachtverkeer toeneemt en het aantal en de lengte van de dagelijkse files weer stijgt. Het aantrekken van de economie is nog niet in alle delen van Nederland voelbaar, maar zeker in grote gebieden van Nederland neemt de drukte op de wegen weer snel toe. Dat betekent meer en langere dagelijkse files rondom diverse grote steden en andere knooppunten.
Is het aantal files en de lengte daarvan op te lossen?

Hoe ontstaan files?

In het ontstaan van files spelen drie componenten een belangrijke rol. Het aantal auto’s en vrachtauto’s, het aantal kilometers en de breedte van de wegen én het tijdsbestek waarin de hoeveelheid auto’s gelijktijdig op de weg zijn. Daarnaast is natuurlijk het, soms bizarre, gedrag van weggebruikers, die menen net wat sneller te moeten zijn dan anderen, mede debet aan het aantal kilometers file.

Nu de economie aantrekt zal het aantal auto’s en vrachtauto’s verder stijgen in de komende periode. De verwachting is dat ook het aantal banen weer verder zal toenemen en ook zal de hoeveelheid goederenvervoer over de weg toenemen naarmate de economie weer verder aantrekt. De overheid heeft allerlei maatregelen getroffen, het openbaar vervoer wordt gepromoot om wegen te ontlasten. Maar aangezien de meeste Nederlanders graag kiezen voor vervoer van en naar werk met de auto, neet de drukte op snelwegen zienderogen toe.

De groei van het aantal kilometers (snel)weg en de breedte van de wegen, het aantal rijstroken, kent zijn beperkingen en gezien de situatie in Nederland moeten we daarin geen wonderen verwachten.
Kortom, van bovenstaande twee componenten hoeven we van leiders niet al teveel verwachten.

Blijft over de component tijd!

En daarin liggen voor ondernemingen, overheden en andere organisaties een kans om bij te dragen om het aantal kilometers file te reduceren.

Files ontstaan voor het overgrote deel in de ochtend- en avondspits waarbij de geschiedenis ons leert dat de grootste drukte op de wegen te zien zijn tussen ’s morgens 07:30 uur en 08:30 uur en in de middag gemiddeld tussen 16:30 uur en 17:30 uur.

Nederlanders zijn gewend aan een tijd van binnekomen en de aanvangstijd van werken ergens tussen 08:00 uur en 08:30 uur. Ondanks het gegeven dat in meerdere organisaties de aanvangstijden enigszins flexibel kunnen worden ingevuld, als gevolg van privé afspraken, vermijden van files, etc., zijn we over het algemeen behoorlijk trouw aan wat we gewend zijn. Omdat we allen bijna gelijktijdig reizen om op het werk te komen, betekent dat we gezamenlijk veel reistijd kwijt zijn aan het stilstaan of stapvoets rijden in de file. Er zijn mensen die bereid zijn eerder van huis te gaan, rekening houdend met extra reistijd, of proberen een deel van de file vóór te zijn.

De statistieken laten zien dat Nederland ca. 5 miljoen forenzen telt die dagelijks van en naar werk reizen. De tijd van reizen wordt voor velen, als gevolg van de dagelijkse files, verdubbeld ten opzichte van de reële reistijd met betrekking tot het aantal af te leggen kilometers.

Roosteren

Veel bedrijven werken met een meer ploegen rooster waarbij de aanwezigheid en de werktijden van een groot deel van de medewerkers wordt verdeeld. Dat kan in shifts van 2 ploegen, drie ploegen tot bijvoorbeeld een 5 ploegen rooster.

Dit roosteren heeft bijvoorbeeld als doel om productietijden uit te breiden, maar ook dienstverlenende organisaties die 24 uren per dag hun diensten aanbieden werken met een dergelijk rooster.

Stel dat bedrijven, organisaties en overheden besluiten om roosters in te stellen om de filedruk te verminderen. De aanvang en einde van werktijden voor inzet en aanwezigheid worden verruimd zodat er een spreiding komt van verkeer van en naar werk over langere tijd zowel ’s morgens als einde van de middag.

Bijvoorbeeld een rooster waarbij 50 % van de medewerkers om 07:30 uur aanwezig is en de andere 50 % start om 08:30 uur. Dat betekent direct een spreiding voor de tijd waarop deze medewerkers ’s morgens en ’s middags reizen.

Mogelijk is een verdere verspreiding, een verdeling in kwarten, nog effectiever.

  • 25 % begint om 07:00 uur
  • 25 % begint om 07:30 uur
  • 25 % begint om 08:00 uur
  • 25 % begint om 08:30 uur

En zal een rooster uitgaande van een verdeling van 20 % nog meer spreiding realiseren? Dat zou betekenen dat die 5 miljoen forenzen niet gelijktijdig in de file staan, maar verdeeld worden in 5 gelijke aantallen van 1 miljoen. De kans is erg groot dat die verdeling zorgt voor een efficiëntere doorstroming op de weg wat ervoor zal zorgen dat het aantal kilometers file gereduceerd wordt.

Naast het verminderen van het aantal files biedt dit voor bedrijven en organisaties de mogelijkheid om gedurende langere tijd voor klanten goed, ook internationaal, bereikbaar te zijn.

Zou dit lastig zijn te realiseren? Natuurlijk spelen overwegingen die gericht zijn op de huidige dagindeling hierin mee, maar het biedt ook veel ruimte voor iedereen.